(AKZA; AKZOY)
O kolorach i dobrym samopoczuciu Polaków – rozmowa z Zuzanną Skalską, globalną konsultantką Global Aesthetic Center i właścicielką firmy 360inspiration.
Kolory to estetyka wnętrz, ale kolory również są odzwierciedleniem duszy i samopoczucia człowieka. W tym roku przypada dwudziestolecie projektu ColourFutures, od dwóch dekad zbiera się grono ekspertów, a wśród nich nasza rozmówczyni, którzy starają się wyczuć kolor, który będzie inspirował przez najbliżej miesiące. Zuzanna Skalska opowie nam o projekcie ColourFutures, ale także o tym, jak kolory wpływają na samopoczucie i zdrowie psychiczne człowieka.
1. Prosimy o krótkie przedstawienie się – kim Pani jest i czym dokładnie się zajmuje?
Nazywam się Zuzanna Skalska, a moja praktyka zawodowa sięga już 25 lat. W 1992 roku wyjechałam na studia na Akademię Wzornictwa Przemysłowego w Eindhoven. Po ich ukończeniu od razu dostałam pracę w studiu strategicznym Philips Design, gdzie zajmowałam się analizowaniem trendów zmysłowych (trendy potrzeb i doświadczeń). Po Philipsie zaczęłam pracę w największym studiu projektowym w Holandii - VanBerlo, gdzie byłam odpowiedzialna przez 15 lat za analizę trendów w grupie design management& trends. Po tym czasie założyłam własną firmę 360inspiration i obecnie, od 2014, pracuję globalnie jako konsultant.
2. Jak długo uczestniczy Pani w projekcie ColourFutures i dlaczego zdecydowała się Pani być jego częścią? Co interesującego wg Pani jest w tym projekcie?
W projekcie ColourFutures uczestniczę od 2015 roku. Zostałam zaproszona do projektu przez Heleen van Gent, Creative Director Global Aesthetic Center w AkzoNobel, i zaakceptowałam wzięcie w nim udziału, ponieważ AkzoNobel jest jedną z ważniejszych i większych firm, która prosperuje w Holandii. Bez tej firmy nie można byłoby podjąć decyzji o nowych kolekcjach, które przedstawiają produkty z naszego codziennego otoczenia, tj. telewizory, rowery, samochody, duże elewacje domów, korpusy samolotów. Dodatkowo jest firmą, która jest opiniotwórcza, więc brać udział w projekcie takim jak ColourFutures to zaszczyt. Świat z perspektywy Europy jest kompletnie inny niż z perspektywy Stanów Zjednoczonych, Brazylii, Indii, RPA, Australii czy Honkongu - także jest to dla mnie rozszerzenie mojego kontekstu.
3. Przez ostatnich kilka lat byliśmy świadkami wielu dyskusji na temat zdrowia psychicznego i dobrego samopoczucia. Jak Pani sądzi, jakie czynniki wpływają na zwiększenie świadomości w tym temacie?
W ostatnich latach kładzie się duży nacisk na zdrowie psychiczne. Pandemia doprowadziła do izolacji, a spotkania online odebrały nam część ludzkiej istoty, która jest przecież istotą społeczną. Zobaczyliśmy na początku pandemii, że to zmęczenie cyfrowe bardzo szybko przyjdzie. Mówimy tutaj o zdrowiu całościowym, tak zwanym holistycznym. W tym wypadku nawet pojęcie wellbeing można by uznać za zbyt wąskie. Natomiast czynniki, takie jak na przykład regularny sen wpływają na całościowe samopoczucie człowieka. Dlatego właśnie zdrowie jest tak ważnym elementem dzisiejszej cywilizacji. Każdy uczestnik ColourFutures patrzy na temat zdrowia psychicznego przez pryzmat swoich doświadczeń zawodowych: są tam architekci, architekci wnętrz, osoby zajmujące się profesjonalnie kolorami, dziennikarze, na przykład z Elle Deco Hongkong i Chiny. Jest też sława Wielkiej Brytanii - Nicki Hynt - która wykonuje dla stacji BBC aranżacje mieszkań. Mamy taką niesamowitą mieszankę, która uzupełnia cały ten tort. Brazylia, Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Singapur, Belgia, Niemcy czy Holandia. Uczestniczy w tym aż 14 ekspertów.
4. Nadrzędnym trendem dla naszego projektu ColourFutures 2023 jest odkrycie, jak ludzie znajdują inspiracje, połączenia oraz wsparcie i równowagę w naturze. Jak wyglądają Pani obserwacje na ten temat?
Właściwie od początku ery przemysłowej natura nie pełniła, poza jej ochroną i klimatem, tak ważnej roli w naszym życiu jak teraz. Wiemy że nasze dobra naturalne zaczynają się wyczerpywać a największy problem stanowi świeże powietrze i czysta woda. Podczas pandemii, zaczęliśmy naturę postrzegać w zupełnie innym świetle i widzieć jej funkcje dla naszego organizmu. To wszystko sprawiło, że zobaczyliśmy, jaką rolę natura pełni dla nas. Dlatego połączenie natury i wnętrza było bardzo ważnym elementem w projekcie ColourFutures. Natura, o której mówimy, była odkryciem dla człowieka, czymś całkowicie innym niż dotychczas. Zgodnie z naukami Koheleta jest tak zwany czas na sianie, zbieranie, na spanie i zabawę. Na wszystko jest czas, ale to my musimy umieć rozpoznawać. Życie nie może być tylko czasem zabawy. Nasze życie stanęło i zaczęliśmy mieć inną perspektywę, co doprowadziło do gigantycznego przełomu. Natura stała się istotna, zaczęla byc nam bardzo potrzebna, aby przeżyć.
5. W jaki sposób kolory natury oddziałują na nas, a także na nasze samopoczucie?
Są kultury, które uznają kolor czerwony za spokojny, na przykład buddyści. Cała Azja wierzy, że jest to kolor szczęścia. Z kolei w innych kulturach kolorem szczęścia jest biały czy niebieski. Jest tak na przykład w Europie. Brazylia zaś ma soczyste zielenie i żółcie. W tych ziemskich kolorach człowiek szybciej odpocznie niż w błękitach i bielach. Dzięki przenikaniu mamy rozwój cywilizacji. Jeżeli mówimy o kolorach nie ma uniwersalnego narzędzia kolorystycznego i palety barw. Na początku zawsze określamy paletę barw dla profesjonalistów, czyli architektów wnętrz i projektantów. Ci zaś przekazują to w swoich implementacjach konsumentom. W zależności od miejsca na ziemi trzeba wiedzieć, jakie są oczekiwania, aby przekazać odpowiednia paletę kolorystyczna. która będzie najlepszym narzędziem dla kreatywnych w każdym miejscu na Ziemi.
6. Jakie są najbardziej kreatywne drogi projektowania i koloru, które mogą przybliżyć nas do natury? Czy mogłaby Pani przytoczyć kilka przykładów?
Istnieją dwie główne drogi projektowania i koloru. Jedna z nich jest namacalna – doświadczyć ją można swoimi zmysłami. Druga zaś jest cyfrowa, to znaczy, że można ją widzieć i słyszeć cyfrowo. Patrząc na to, co w tej chwili się dzieje z chatem GPT-4 i mid journey, to nawet natura nie jest w stanie stworzyć takich obrazów. Nowej wizji nie da się już wykreować, można jedynie stworzyć kolaż z tego, co już jest. W którymś momencie wszystkie najnowsze koncepty i produkty były pokazywane w e-lavender (e-lawendowy), czyli takim cyfrowym kolorze lila, przechodzącym w biele i żółcie. E-lavender był tak mocny, że w którymś momencie stał się po prostu bardzo odważnym kolorem. Można go było później zaobserwować w modzie oraz produktach domowego użytku. Jak on powstał? Po prostu jest on wytworem cyfrowego świata.
7. O jakich rzeczach/czynnikach ludzie powinni pomyśleć zanim spróbują wprowadzić elementy natury do swoich wnętrz?
Poznanie swojego wnętrza jest ważnym elementem, który pozwala wprowadzić naturę do wnętrza swojego domu. Natura to jednak również różnego rodzaju odgłosy oraz zapachy. Przez nasz pokój może płynąć rzeka, czy też można wprowadzić do niego rośliny, które będą pokrywać ścianę. Innym pomysłem są meble z drewna czy drzewo w domu. Duże znaczenie ma ponadto oświetlenie i poziom wilgotności.
8. Jakie względy należy wziąć pod uwagę przy kreowaniu produktów i doświadczeń, jeżeli chodzi o związek między naturą a zdrowiem psychicznym?
Projektowanie doświadczeń to bardzo skomplikowany proces wymagający ogromnej wiedzy i szerokich kompetencji. Na ten moment nie mamy jeszcze znanych specjalistów, gdyż ta dyscyplina dopiero się rodzi. Dzisiaj wiele firm projektuje ścieżki usługi, ale to tylko końcowy etap w budowaniu doświadczenia. Kiedyś należało mieć korniszony zamknięte w słoiku z piękną etykietą, najlepiej zakupione w wielkim sklepie francuskim. Kupowanie lokalnie, na osiedlowym zieleniaku, było wstydem. A teraz wraca się do produktów typu handmade (rzemieślniczo wykonane). Ludzie szukają miejsc, gdzie można kupić ręczne wyroby bez etykiet. Związek między naturą a zdrowiem psychicznym to właśnie to.
9. Jak lepsze zrozumienie teorii kolorów oraz wpływu kolorów na nas może rozwinąć nasze własne doświadczenia?
Moj dziadek kiedyś mówił, że podróże kształcą, ponieważ zbiera się doświadczenia, a dzięki nim rozumie się więcej. To samo tyczy się kolorów. Kiedy byłam na akademii moj promotor, Ewoud Traast, uczył, że są 3 ważne elementy w projektowaniu. Po pierwsze, używanie stereotypów, które pozwalają zrozumieć ludziom, o co chodzi. Po drugie, używanie dowcipu, który pozwala dotknąć emocji. Dowcip może być sarkastyczny, sprośny, głupi, ale to wywołuje jakieś reakcje u ludzi. Po trzecie, ćwiczenie własnego talentu, gdyż to pomoże w zespoleniu całości. Jeżeli coś nie gra jednak, to znak, że ten ktoś nie miał zbytniego talentu. Chciał dobrze, ale mu nie wyszło. Czyli trzeba sie uczyć i nabierać doswiadczenia od tych, co wiedzą więcej.
10. Jaka jest przyszłość kolorów?
Kolory zawsze nas otaczały i wydaje mi się, że zawsze będą one z nami. Może nawet nauczymy się bardziej te kolory rozumieć. Jest szansa, że osoby, które faktycznie mają, na przykład problemy z migreną zamiast chwytać od razu tabletki przeciwbólowe, po prostu usiądą w pokoju, który będzie miał kolor, pozwalający ukoić problemy migrenowe. Jeśli komuś ciągle zimno to powinien pomalować dom na czerwono. Ludzki mózg działa bardzo interesująco, więc może nauczymy się z kolorami bardziej współgrać i używać ich w sposób naturalny.
11. Jest różnica w odbiorze kolorów przez mężczyzn i kobiety? Mówi się, że dla mężczyzny jest paleta kilku barw i tyle.
Stereotyp mówi, że tak. Ale patrząc na osoby pracujące z kolorem tj. artyści, projektanci czy architekci to tu nie ma rozróżnienia na płeć. Kreatywni są płcią in between (pomiędzy), ponieważ z jednej strony są bardzo emocjonalni, a z drugiej strony bardzo racjonalni. Myślą bowiem dwiema półkulami i dzięki temu widzą więcej. Dlatego kolor jest dla mnie bez płci, ma za to emocje – u każdego są one inne.
O AkzoNobel
Dostarczamy zrównoważone i innowacyjne farby i powłoki, na których coraz częściej polegają nasi klienci, społeczności i środowisko. Nasze światowej klasy portfolio marek – w tym Dulux, International, Sikkens i Interpon – cieszy się zaufaniem klientów na całym świecie. Jesteśmy aktywni w ponad 150 krajach i postawiliśmy sobie za cel zostanie światowym liderem branży. Tego można oczekiwać od pionierskiej firmy produkującej farby, która jest zaangażowana w realizację celów naukowych i podejmuje rzeczywiste działania, aby sprostać globalnym wyzwaniom i chronić przyszłe pokolenia.